Dla miłośników historii Pieszyc
Polskie władze administracyjne pojawiły się w Pieszycach kilka tygodni po zakończeniu działań wojennych podczas II wojny światowej. 20 VI 1945 r. decyzją Pełnomocnika Rządu RP na Obwód XII (późniejszy pow. Dzierżoniów) Pawła Michalika utworzono stanowisko Pełnomocnika Rządu RP na Gminę Peterswaldau, które objął Henryk Biernacki. Z czasem sprawował on również funkcję pierwszego polskiego burmistrza Pieszyc. Jego zastępcami zostali: Leopold Lasak oraz dotychczasowy burmistrz K. Neumann. Początkowo nowe władze polskie nadal posługiwały się oficjalnie dotychczasową niemiecką nazwą miejscowości. Tworzenie administracji polskiej nie było aktem jednostkowym, ale procesem rozłożonym w czasie, uzależnionym przede wszystkim od tempa polskiego osadnictwa i stabilizacji życia w całym regionie. Pierwszą instytucją, która powstała krótko po powołaniu Pełnomocnika Rządu na ten teren, był Urząd Stanu Cywilnego. Jedną z najwcześniejszych decyzji miejscowego Pełnomocnika Rządu była zmiana nazw ulic w Pieszycach z niemieckich na polskie. Już 21 VI 1945 r. spolszczono wszystkie nazwy ulic na terenie osiedla. Podobnie postąpiono z nazewnictwem okolicznych wsi, którym nadano polskie określenia, niekiedy tłumacząc wprost na język polski dotychczasowe nazwy niemieckie, innym razem wprowadzając zupełnie nowe. Część z nich utrwaliła się i pozostała do dzisiaj, inne zmieniano jeszcze kilkakrotnie. Najdłużej, bo aż do końca października 1945 r. oficjalnie używana była niemiecka nazwa Peterswaldau.
Widokówka przedstawia skrzyżowanie ul. Kościuszki z ul. Bielawską - niegdyś ulic Reichenbacherstr. i Langebielauerstr.
Zmiany nazw ulic w Pieszycach w 1945 r.
ul. Sienkiewicza |
Alexanderstr. |
ul. Okrzei |
Am Wiesengrund |
Osiedle Górskie |
Bergsiedlung |
ul. Zamkowa |
Bugrstr. |
ul. Polna |
Feldstr. |
ul. Rybacka |
Fischergasse |
ul. Martwa |
Fotengasse |
ul. Ogrodowa |
Gartenstr. |
ul. Obywatelska |
Hilsenvorwerksrt. |
ul. Kościelna |
Kirchstr. |
ul. Małe Osiedle |
Kleinsiedlung |
ul. Boczna |
Kochstr. |
ul. Stara |
Kommende |
ul Bielawska |
Langebielauerstr. |
ul. Skowronkowa |
Lerchenstr. |
ul. Dworcowa Dolna |
Nieder–Bahnhofstr. |
ul. Leśna |
Zulschgrund |
ul. 9 maja |
Wustewaltersdorfstr. |
ul. Mała |
Finkenweg |
ul. Dolna |
Niederstr. |
ul. M. Kopernika (wcześniej Bolesława Bieruta) |
Neurodestr. |
ul. Dworcowa Górna |
Ober – Bahnhofstr. |
ul. Austriacka (obecnie Mickiewicza) |
Osterreichgasse |
ul. Piskorzowska |
Peiskersdorfstr. |
ul. Marszałka Stalina (obecnie Kościuszki) |
Reichenbacherstr. |
ul. Podzamcze (obecnie Pl. Zamkowy) |
Schlossvorwerk |
ul. Kuźnicka |
Schmidegasse |
ul. Szkolna |
Schulstr. |
ul. Świdnicka |
Schweidnitzerstr. |
ul. Krótka |
Sendlergasse |
ul. Sportowa |
Stadionstr. |
ul. Sanatoryjna |
Steinseifersdorfstr. |
ul. Nadbrzeżna |
Uferstr. |
ul. Kopernika |
Waldenburgstr. |
ul. Tkacka |
Weberweg |
Pl. Więźniów Politycznych |
Schlosshof |
Zmiany nazw miejscowości w granicach gminy Pieszyce w 1945 r.
Dobrocin (obecnie Dorotka część Piskorzowa) |
Dorothental |
Podolewo (obecnie Podole) |
Friedrichsgrund |
Lasówka (obecnie Lasocin) |
Friedrichsheim |
Potoczek |
Kaschbach |
Piskorzów |
Peiskersdorf |
Kamionkowo (obecnie Kamionki) |
Steinkuncendorf |
Kamieniec (obecnie Rościszów) |
Steinseifersdorf |
Wobec ogromu zadań, jakie stały przed administracją polską, rychło okazało się, że konieczna jest szybka jej rozbudowa. 24 VIII 1945 r. powołano Biuro Pełnomocnika Rządu RP na Gminę Peterswaldau, będące rodzajem dzisiejszego Urzędu Miejskiego. Składało się z sześciu referatów: ogólnego, finansowo-podatkowego, budowlanego, opieki społecznej, rolnictwa, aprowizacji i handlu oraz administracyjnego. Z powodu deficytu ludności polskiej spośród 52 osób zatrudnionych tu w końcu sierpnia aż 40 to Niemcy. Zaledwie sześć dni później (30 VI 1945 r.) w miejscowości powstał posterunek Milicji Obywatelskiej (MO). Funkcje stróżów porządku sprawowali w tamtym czasie niemal wyłącznie Niemcy. W tym względzie sytuacja w Pieszycach nie była jednak czymś wyjątkowym, podobnie było w wielu miejscowościach Dolnego Śląska, zwłaszcza jego południowej części. Należy pamiętać, że do końca 1945 r. ludność polska w Pieszycach stanowiła znikomą mniejszość (około 500-600 osób na blisko 10 tyś. mieszkańców), cóż więc dopiero mówić o wykwalifikowanych kadrach mogących pracować w tutejszej administracji.
-
Na podstawie "Pieszyce od czasów najdawniejszych
-
do końca XX wieku", Mateusz Goliński, Jan Kęsik,
-
Leszek Ziątkowski, Toruń 2002 |